Jak pomóc narkomanowi – Gdzie i jak szukać pomocy?
Aby pomóc narkomanowi trzeba zacząć od poważnej rozmowy na temat jego zażywania narkotyków i tego konsekwencji. Należy się przygotować na to, że narkoman, który jest w mechanizmie iluzji może zaprzeczać problemom wynikającym z zażywania lub odwracać uwagę od trudnych dla niego tematów z niego wynikających. Może też się do nich przyznać, ale je usprawiedliwiać, pomniejszać ich rozmiary lub nawet obwiniać innych za nie. Mechanizm ten powoduje, że narkoman traci kontakt z faktami i stratami wynikającymi z zażywania, a taka konfrontacja może pomóc mu je zobaczyć i zdecydować się na leczenie swojego uzależnienia. W takiej konfrontacji mogą wziąć udział osoby ważne dla narkomana, do których ma respekt, a nastawienie osób powinno być pełne powinien być pełne troski o jego dobro i empatii. Rozmowa finalnie powinna zachęcić narkomana do skonsultowania się z lekarzem lub terapeutą specjalizującym się w uzależnieniach, gdyż tylko taki profesjonalista może pomóc narkomanowi i opracować spersonalizowany dla niego plan leczenia i terapii.
Czego nie należy robić
Na pewno nie należy pomagać narkomanowi przez wspieranie jego uzależnienia. Nie należy udzielać finansowego wsparcia na zakup narkotyków czy umożliwiać mu dostępu do miejsc lub sytuacji, które mogą prowadzić do nawrotu nałogu. Nie należy udostępniać mu mieszkania, karmić, prać jego ubrań itp. Takie zachowanie stwarza narkomanowi „komfort zażywania”, gdyż nie musi się on o nic martwić oprócz zdobycia kolejnej porcji narkotyku. Odebranie mu tego komfortu powinno go zmusić do zadbania o swoje podstawowe potrzeby egzystencji, czyli pracę, jedzenie, mieszkanie itp.
Co trzeba wiedzieć
Ważne jest, aby zrozumieć, że pomóc narkomanowi mogą tylko doświadczeni specjaliści. Używanie szkodliwe narkotyków to taki sposób przyjmowania substancji psychoaktywnej, który wywołuje szkody zdrowotne, somatyczne lub psychiczne, a nawet upośledzenie racjonalnego osądzania sytuacji oraz dysfunkcjonalne zachowanie, które prowadzą do niepożądanych następstw w relacjach z ludźmi. Przykładowo u palaczy marihuany często jest to też zespół amotywacyjny i schizofrenia, u heroinistów zapalenie żył, u zażywających amfetaminę tzw. „dołek” amfetaminowy itp. Stanów tych nie da się wyleczyć w domu bez specjalistycznych leków, zatem tylko lekarz psychiatra może je prawidłowo zdiagnozować i wyleczyć.
Detoks narkotykowy – skuteczna pomoc
Aby skutecznie pomóc narkomanowi należy namówić go na detoks narkotykowy. Polega on na leczeniu narkotykowego zespołu abstynencyjnego, czyli pojawiających się objawów psychosomatycznych po całkowitym lub częściowym odstawieniu substancji psychoaktywnej (narkotyku), używanej w sposób powtarzany (długotrwale lub w dużych dawkach). Objawy te często zależą od rodzaju substancji psychoaktywnej jaką narkoman przyjmował i są to z reguły: lęk, spadek nastroju, dysforia, zaburzenia snu, a nawet w ostrych stanach psychoza. Objawy abstynencyjne ustępować po przyjęciu kolejnej dawki substancji. dlatego pacjent z takimi objawami musi być pod kontrolą doświadczonego personelu medycznego, który, aby ten stan opanować powinien podawać mu środki farmakologiczne hamujące w/w objawy.
Opcje leczenia – poinformuj uzależnionego
Kolejnym etapem pomocy narkomanowi jest poinformowanie go o dostępnych opcjach leczenia uzależnienia. Do wyboru są programy terapii krótkoterminowe 4-6 tygodniowe (w prywatnych lub publicznych ośrodkach uzależnień), a także średnioterminowe (6-miesięcy) lub długoterminowe (12-miesięcy) w ośrodkach Monar. W sytuacji, gdyby po takiej rozmowie narkoman zgodził na leczenie, należy go jak najszybciej przewieźć do ośrodka, zanim zmieni zdanie. Walka z uzależnieniem od narkotyków wymaga wsparcia specjalistycznego personelu medycznego i terapeutycznego. Ważne jest, aby na etapie terapii być dostępnym dla narkomana w trudnych dla niego chwilach, oferować wsparcie emocjonalne i motywacyjne oraz podtrzymywać wiarę w jego zdolność do pokonania nałogu.
Wsparcie dla osoby uzależnionej
Dopiero po zakończeniu terapii dużą pomocą dla osoby uzależnionej od narkotyków będzie udzielenie jej wsparcia w codziennych czynnościach życiowych, w znalezieniu pracy, mieszkania czy edukacji, co może znacząco poprawić jakość jej życia i pomóc w utrzymaniu się na trzeźwej ścieżce życia. Jednak należy też pamiętać, że pomaganie narkomanowi może być wyczerpujące emocjonalnie i wymagające, dlatego warto zadbać też o własne zdrowie psychiczne i fizyczne. W tym celu można poszukać wsparcia w grupach dla rodzin i bliskich osób uzależnionych, w grupach Al-Anon, oraz korzystać z porad specjalistów dla osób współuzależnionych czy u psychologów.
Aby pomóc narkomanowi należy zrozumieć, że uzależnienie od narkotyków nie jest słabością ani ułomnością moralną, jest chorobą przewlekłą wykazującą wiele podobieństw do innych schorzeń przewlekłych, jak cukrzyca, nadciśnienie czy astma. Najczęściej do wychodzenia z narkomanii dochodzi się przez stopniowe zmiany dokonywane w czasie, gdy nierzadko na dwa kroki naprzód przypada jeden krok wstecz. Z reguły uzależnienie od narkotyków i problemy z niego wynikające pojawiają się stopniowo, mogą rok po roku to się nasilać, to znów maleć. Ludzie zwykle zgłaszają się na leczenie narkomanii dopiero wówczas, gdy ich kłopoty i uzależnienie są dość zaawansowane (a w wielu wypadkach są i tacy, którzy nigdy tego nie robią). Zwykle jednak większość wcześniej czy później podejmuje samodzielne i czasem wielokrotne wysiłki na rzecz wyjścia z nałogu. Na przystosowanie trybu życia po terapii do nowych okoliczności potrzeba czasu, identycznie jak w przypadku zawału serca czy cukrzycy, a powrót do zdrowia z uzależnienia bywa równie długą, często nieprzerwaną podróżą.