Uzależnienie od kokainy: wyjaśniono wpływ mutacji genetycznych
Uzależnienie od kokainy jest przewlekłą chorobą o wysokim wskaźniku nawrotów, na którą obecnie nie ma leczenia o 100% skuteczności. Naukowcy z Institut Pasteur, CNRS, Inserm i Paris Public Hospital Network (AP-HP) wykazali ostatnio, że dwie mutacje genów zaangażowane w konformację receptorów nikotynowych w mózgu wydają się odgrywać rolę w różnych aspektach uzależnienia od kokainy. Wyniki badania zostały opublikowane w Progress in Neurobiology.
Na całym świecie jest około 18 milionów użytkowników, a kokaina jest powiązana z ponad 50% zgonów spowodowanych przedawkowaniem w Stanach Zjednoczonych i 25% we Francji. Jest także jednym z nielicznych leków, dla których nie ma zatwierdzonego leczenia farmakologicznego.
Kokaina działa głównie w mózgu, blokując transporter dopaminy, zwiększając w ten sposób stężenie tej „przyjemnej” cząsteczki w układzie nagrody. Ale kokaina może również działać bezpośrednio na receptory nikotynowe w mózgu. Kilka badań genetycznych na ludziach sugerowało ostatnio, że mutacja w genie kodującym podjednostkę a5 receptorów nikotynowych, dalej określana jako „a5SNP”, o której już wiadomo, że zwiększa ryzyko uzależnienia od tytoniu, może również nadawać „ochronę” przed uzależnienie od kokainy. Mutacja ta jest silnie obecna w populacji ogólnej (nosi ją około 37% Europejczyków i do 43% populacji Bliskiego Wschodu), dlatego ważne jest, aby określić, jak wpływa na uzależnienie od kokainy.
Naukowcy z Zakładu Integrative Neurobiology of Cholinergic Systems (Institut Pasteur / CNRS) rozpoczęli od oceny roli podjednostki nikotynowej a5 i wpływu mutacji a5SNP na różne procesy związane z rozwojem uzależnienia od kokainy w modelach zwierzęcych. Uzyskane wyniki posłużyły następnie do dokładniejszego scharakteryzowania jego wpływu na ludzi.
Naukowcy zaobserwowali, że mutacja 5SNP zmniejsza dobrowolne spożycie kokainy przy pierwszej ekspozycji. „Te przedkliniczne dane sugerują, że mutacja chroni przed uzależnieniem od kokainy poprzez modulację wczesnej fazy cyklu uzależnienia” – komentuje Morgane Besson, jeden z głównych autorów badania. Pracując we współpracy z Paris Public Hospital Network (AP-HP) i Inserm, naukowcy potwierdzili następnie ten istotny efekt u około 350 pacjentów uzależnionych od kokainy: osoby z mutacją wykazywały wolniejsze przejście od pierwszego użycia kokainy do pojawienia się oznak uzależnienie. Jednocześnie autorzy wykazali, że całkowity brak podjednostki nikotynowej a5 zwiększa ryzyko nawrotu choroby po odstawieniu w modelach przedklinicznych.
Podsumowując, wyniki te wyjaśniają rolę odgrywaną zarówno przez bardzo częstą mutację w podjednostce nikotynowej a5, jak i przez samą podjednostkę na różnych etapach uzależnienia od kokainy. Badania sugerują, że leki modulujące receptory nikotynowe zawierające tę podjednostkę a5 mogą stanowić nową strategię terapeutyczną w przypadku uzależnienia od kokainy.
Receptory nikotynowe znajdują się w błonie komórkowej i odpowiadają na neuroprzekaźnik acetylocholinę. Działają jak pory do komunikacji między środowiskiem wewnętrznym i zewnętrznym komórki. Receptory nikotynowe są ważnymi modulatorami różnych funkcji w ośrodkowym układzie nerwowym. Nikotyna jest agonistą receptorów, co oznacza, że może działać na te cele zamiast na acetylocholinę.
Źródło historii:
Institut Pasteur. „Uzależnienie od kokainy: wyjaśniono wpływ mutacji genetycznych”. ScienceDaily. ScienceDaily, 25 września 2020 r. <www.sciencedaily.com/releases/2020/09/200925113652.htm>.
Komentarz: Z powyższego artykułu wynika, że zażywanie kokainy aktywuje receptory dopaminy i acetylocholiny, czyli te same, które aktywuje nikotyna. Tak więc w celu leczenia głodu kokainowego można skorzystać z suplementów aktywujących dopaminę dostępnych w sklepach internetowych lub z leków na uzależnienie od nikotyny dostępnych na receptę.
